De twee Amerikaanse stand-upcomedians hebben het allebei te verduren gehad in hun thuisland, maar ze zijn nu evengoed samen op wereldtournee. Op 7 september 2022 stonden ze in de Ziggo Dome in Amsterdam.
Een show bezoeken van twee van de grootste Amerikaanse comedians van deze tijd blijkt nogal een operatie. Bij de ingang van de Ziggo Dome wordt van duizenden bezoekers verwacht dat ze hun smartphone opbergen in een gesloten phonecase. En in de zaal roept een hiphop-dj meermaals om dat het maken van opnamen en het schreeuwen naar de artiesten op het podium onmiddellijk zal leiden tot evacuatie. Gezien de controverses in het afgelopen jaar rondom Chris Rock (57) en Dave Chappelle (49), is deze ietwat gespannen sfeer aan het begin van de avond te verklaren.
Oscar-klap
Voor wie het heeft gemist: tijdens de Oscaruitreiking afgelopen maart maakte Chris Rock een grap over het kale hoofd van de vrouw van acteur Will Smith. Smith beklom daarop het podium en verkocht Rock voor het oog van miljoenen kijkers een vernederende klap in zijn gezicht.
Collega Dave Chappelle, die zichzelf begin jaren ’00 onsterfelijk maakte met zijn sketchshow The Chappelle Show op Comedy Central, voelt ondertussen al jaren de hete adem van de lhbti-gemeenschap in zijn nek, doordat hij grappen over onder meer transgenders niet schuwt. Zijn laatste Netflix-special The Closer (2021) leidde tot demonstraties bij het kantoor van de streaminggigant in Los Angeles. Er stapten medewerkers op en er werd zelfs om een boycot van Chappelle geroepen. Tot overmaat van ramp werd de comedian afgelopen mei op een podium in LA aangevallen door een biseksuele man die naar eigen zeggen ‘getriggerd’ was geraakt door zijn grappen (de komiek bleef ongedeerd). De schrik zit er dus aardig in bij de heren, maar kennelijk zagen ze ook kansen en besloten ze hun krachten te bundelen voor een uitbundige wereldtournee.
Ali Wong
Wanneer het voorprogramma door de Amerikaanse komiek Jeff Ross wordt ingeleid, is de sfeer in de zaal gemoedelijk. We worden verrast met optredens van het Britse enfant terrible Jimmy Carr, de onverschrokken Aziatisch-Amerikaanse Ali Wong en de hilarische Nathaniel Martin Stroman (beter bekend als Earthquake). Na een stoutmoedige ‘speed-roast’ door Ross met mensen uit het publiek, is het eindelijk tijd voor Chris Rock.
Rock is van top tot teen gekleed in het wit, het beeld op de grote schermen naast het podium is zwart-wit en zijn stand-upcomedy is af en toe gedateerd. Eerst duikt Rock in de cancelcultuur, onze ‘selectieve woede’ (we luisteren nog wel naar Michael Jackson maar niet naar R. Kelly, terwijl beide zangers van pedofilie zijn beschuldigd) en onze schaamteloze honger naar aandacht op sociale media. Het zijn geen opzienbarende observaties, maar met zijn geweldige timing en uithalen werkt het aardig op de lachspieren.
Tot veler genoegen passeert ook Will Smith de revue: ‘Deed het pijn? Natuurlijk, die gast speelde Mohammed Ali!’ Wat daarna volgt zijn een heleboel pro’s; Rock is pro-abortus, pro-lhbti-gemeenschap en pro-vrouwen op de werkvloer. Dat laatste doet hij echter meteen teniet door te zeggen dat hij voor een vrouw wil zorgen en ze eigenlijk niet zou hoeven werken. Ook schijnt het daten van jonge vrouwen goedkoper te zijn (twintigers houd je al tevreden met een nieuw paar schoenen) en vrouwelijke schoonheid is volgens Chris toch wel de krachtigste force in de wereld.
Rock, die met zijn maatschappelijke observaties en schunnige grappen al sinds de jaren negentig volle stadions trekt, lijkt wat vastgelopen in zijn traditionele ideeën over vrouwen. Alles moet kunnen worden gezegd, natuurlijk, maar dat maakt het materiaal soms wel wat archaïsch.
Om 22.30 uur verschijnt zonder fratsen, gewapend met een pakje sigaretten en gekleed in een zwart T-shirt, de zelfbenoemde G.O.A.T. (‘Greatest Of All Time’). Dave Chappelle heeft geen vastomlijnd repertoire à la Rock en meandert door een aantal persoonlijke ervaringen en gesprekken met gasten uit het publiek. Waar Rock flink moest werken om ons een uur lang te behagen, lijkt Chappelle zonder meer te vertrouwen op zijn eigen kunnen. Hij pakt de zaal in met zijn zelfspot (‘mijn carrière in Amerika verloopt verschrikkelijk op dit moment’) en branie (‘het enige wat ik weet van Europese politiek, is dat ik de Finse president wil neuken’).
Al kettingrokend bespreekt hij breeduit dat hij werd aangevallen op het podium en biecht hij zijn bezoek aan een stripclub op, waar zijn aanwezigheid werd vastgelegd door een smartphone. Zijn zoons confronteerden hem de volgende dag aan de eettafel met de beelden. Niemand wordt gespaard in Chappelles verhalen, ook zijn familie en collega’s niet, alleen is Chappelle dit keer wel opvallend terughoudend over lhbti’ers. Hij wil verder, zo lijkt het, en heeft gewoon zin in een avondje lol met zijn publiek. In het bijzonder met een mooie Marokkaanse vrouw die net als Chappelle moslim blijkt te zijn (‘bel je vader, zeg dat ik veertig geiten voor je over heb’). Chappelles stand-up mist vanavond een beetje een kader, maar dat benadeelt de intuïtieve komiek niet. Hij is zo ad rem als je had gehoopt, ongenaakbaar en nog altijd rijzende in zijn vak. Een GOAT-titel meer dan waardig.
